tıpta ampute ne demek?

Amputasyon Hakkında Bilgi

Amputasyon, bir uzvun (kol, bacak, parmak vb.) kısmen veya tamamen cerrahi olarak çıkarılması işlemidir. Bu işlem, genellikle bir travma, hastalık veya doğuştan gelen bir durum nedeniyle uzuvun işlevini yitirmesi veya hayati tehlike oluşturması durumunda gerçekleştirilir.

Amputasyon Nedenleri

Amputasyona yol açabilecek başlıca nedenler şunlardır:

• Vasküler hastalıklar: Periferik arter hastalığı gibi kan damarlarını etkileyen hastalıklar, uzuvlara yeterli kan akışını engelleyerek doku ölümüne (gangren) neden olabilir.
• Travma: Şiddetli yaralanmalar, özellikle ezilme yaralanmaları veya uzuvların kopması durumunda amputasyon gerekebilir.
• Enfeksiyonlar: Kemik enfeksiyonları (osteomiyelit) veya kontrol altına alınamayan diğer enfeksiyonlar, amputasyonla sonuçlanabilir.
• Tümörler: Kemik tümörleri veya diğer kanser türleri, uzuvda yaygın hasara neden olarak amputasyonu gerektirebilir.
• Doğuştan Anomaliler: Doğuştan gelen uzuv eksiklikleri veya deformiteleri, işlevselliği artırmak veya yaşam kalitesini iyileştirmek amacıyla amputasyonla düzeltilebilir.

Amputasyon Seviyeleri

Amputasyon, uzuvun farklı seviyelerinde gerçekleştirilebilir. Seviye, hasarın veya hastalığın yaygınlığına ve kalan uzuv kısmının işlevselliğine bağlı olarak belirlenir. Örneğin:

• Parmak amputasyonu
• Ayak amputasyonu
• Diz altı amputasyonu
• Diz üstü amputasyonu
• Kol amputasyonu
• Dirsek altı amputasyonu
• Dirsek üstü amputasyonu

Amputasyon Sonrası

Amputasyon sonrası, hastaların fiziksel ve psikolojik rehabilitasyonu önemlidir. Fizik tedavi, kalan uzuv kısmının güçlendirilmesi, denge ve koordinasyonun sağlanması için önemlidir. Ayrıca, protez kullanımı da yaygın bir uygulamadır. Protezler, eksik uzvun yerine konarak hastanın hareket kabiliyetini ve bağımsızlığını artırmaya yardımcı olur. Amputasyonun psikolojik etkileriyle başa çıkmak için psikolojik destek ve danışmanlık da önemlidir.